Σύνοψη: Η κυβέρνηση Τραμπ κλιμακώνει τη διαμάχη με το Χάρβαρντ, παγώνοντας επιχορηγήσεις και απαγορεύοντας την εγγραφή ξένων φοιτητών, κατηγορώντας το πανεπιστήμιο για αντισημιτισμό και αντιπατριωτισμό. Το Χάρβαρντ αντιστέκεται νομικά, ενώ η σύγκρουση εγείρει ανησυχίες για το μέλλον της ακαδημαϊκής ελευθερίας στις ΗΠΑ.

Τραμπ εναντίον Χάρβαρντ

Η ένταση μεταξύ της κυβέρνησης Τραμπ και του κορυφαίου αμερικανικού πανεπιστημίου Χάρβαρντ φαίνεται να κλιμακώνεται επικίνδυνα, με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να παίρνει μέτρα που απειλούν την ακαδημαϊκή κοινότητα και τη διεθνή φοιτητική βάση του ιδρύματος.

Το πάγωμα των επιχορηγήσεων λόγω αντισημιτισμού

Τον τελευταίο καιρό το Υπουργείο Υγείας και Ανθρώπινων Υπηρεσιών των ΗΠΑ έβαλε τέλος σε επιχορηγήσεις ύψους 60 εκατομμυρίων δολαρίων προς το Χάρβαρντ, κατηγορώντας το για αποτυχία στην αντιμετώπιση αντισημιτικών παρενοχλήσεων και φυλετικών διακρίσεων.

Παράλληλα, η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ παγώνει ή τερματίζει συνολικά ομοσπονδιακές χρηματοδοτήσεις σχεδόν 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων, επενδύοντας τις προσπάθειές της στη «διόρθωση» των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων που, κατά την εκτίμησή της, έχουν κυριαρχηθεί από «αντιαμερικανικές» και «ριζοσπαστικά αριστερές» ιδεολογίες.

Ο αποκλεισμός ξένων φοιτητών από το Χάρβαρντ

Η πιο δραστική κίνηση από πλευράς κυβέρνησης ήταν η ανάκληση της πιστοποίησης του Χάρβαρντ από το Πρόγραμμα Φοιτητών και Επισκεπτών Ανταλλαγής (SEVP), με την οποία το πανεπιστήμιο απαγορεύεται πλέον να εγγράφει ξένους φοιτητές.

Μάλιστα, οι περίπου 7.000 υφιστάμενοι αλλοδαποί φοιτητές θα πρέπει να μετεγγραφούν σε άλλα πιστοποιημένα εκπαιδευτικά ιδρύματα, αλλιώς θα χάσουν το νομικό καθεστώς παραμονής τους στις ΗΠΑ.

Σε επίσημη ανακοίνωση, το Υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας υποστήριξε πως το Χάρβαρντ έχει δημιουργήσει ένα «μη ασφαλές περιβάλλον», όπου επιτρέπεται η παρενόχληση και η σωματική επίθεση κατά φοιτητών, ιδίως εβραϊκής καταγωγής, και ότι φιλοξενεί δραστηριότητες που σχετίζονται με το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα.

Η αντίδραση του Χάρβαρντ

Το Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ χαρακτηρίζει τις ενέργειες της κυβέρνησης «παράνομες» και υποστηρίζει πως δέχεται σοβαρή ζημιά τόσο σε οικονομικό όσο και σε ακαδημαϊκό επίπεδο.

Σε ανακοίνωση, το ίδρυμα δήλωσε ότι δεσμεύεται να συνεχίσει να υποστηρίζει τους διεθνείς φοιτητές και επιστήμονές του από περισσότερες από 140 χώρες, τονίζοντας τον πλούτο που προσδίδουν στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Οι απαιτήσεις της κυβέρνησης και η αντιπαράθεση για την ακαδημαϊκή ελευθερία

Η ρήξη κορυφώθηκε μετά από σειρά απαιτήσεων που έθεσε το υπουργείο Εσωτερικής Ασφάλειας προς το πανεπιστήμιο, μεταξύ των οποίων:

• Παροχή αναλυτικών στοιχείων για όλους τους φοιτητές και υποψήφιους, με διαχωρισμό βάσει φυλής και εθνικότητας.
• Έλεγχοι λογοκλοπής για καθηγητές και φοιτητές.
• Κατάργηση προγραμμάτων που σχετίζονται με τη διαφορετικότητα, ισότητα και ένταξη.
• Αναφορά πειθαρχικών ξένων φοιτητών στις ομοσπονδιακές αρχές.
• Εξωτερικός έλεγχος σε τμήματα με φερόμενα προβλήματα αντισημιτισμού.
• Διορισμοί προσωπικού υπό κυβερνητικό έλεγχο έως το 2028.

Το Χάρβαρντ απορρίπτει αυτά τα αιτήματα ως παράλογες παρεμβάσεις που παραβιάζουν την ακαδημαϊκή αυτονομία και τη συνταγματική ελευθερία.

Επιπτώσεις στην ανώτατη εκπαίδευση

Η διαμάχη δεν αφορά μόνο το Χάρβαρντ, αλλά εγείρει σοβαρά ερωτήματα για το μέλλον της αμερικανικής ανώτατης εκπαίδευσης, ειδικά για ιδρύματα χωρίς τα οικονομικά μέσα να αντισταθούν σε παρόμοιες κυβερνητικές πιέσεις.

Οι ξένοι φοιτητές, που συνεισφέρουν σημαντικά στα έσοδα των πανεπιστημίων μέσω διδάκτρων, αντιστοιχούν περίπου στο 27% του φοιτητικού πληθυσμού του Χάρβαρντ και η απώλειά τους μπορεί να έχει σημαντικότατες συνέπειες.

Ο πόλεμος που συνεχίζεται

Ο Ντόναλντ Τραμπ, με χαρακτηριστική επιμονή, φαίνεται αποφασισμένος να «εκμηδενίσει» το Χάρβαρντ, οικονομικά και επικοινωνιακά, πιέζοντας να επιβληθούν οι δικές του πολιτικές και αξίες στην ακαδημαϊκή κοινότητα.

Το Χάρβαρντ απαντά δικαστικά και δηλώνει έτοιμο να υπερασπιστεί την ακαδημαϊκή του αποστολή, όμως η μάχη αυτή αναδεικνύει μια βαθύτερη αντιπαράθεση για το ρόλο των πανεπιστημίων και την ελευθερία έκφρασης στις Ηνωμένες Πολιτείες.

Η τελική έκβαση της διαμάχης θα έχει σημαντικές επιπτώσεις όχι μόνο για το Χάρβαρντ, αλλά και για τη διεθνή φήμη και λειτουργία των αμερικανικών ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων συνολικά.

Μέχρι τότε, η κοινότητα των εκπαιδευτικών και των φοιτητών παρακολουθεί με ανησυχία την εξέλιξη ενός διαρκούς και έντονου αγώνα εξουσίας.